ប្រាសាទតាព្រហ្ម ស្ថិតនៅក្នុងរមណីយដ្ឋានទនេ្លបាទីក្នុងភូមិសាស្រ្ត ភូមិថ្នល់ទក្សិណ ឃុំក្រាំងធ្នង់ ស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ មានចម្ងាយ ៣៤គីឡូម៉ែត្រពីរាជធានីភ្នំពេញតាមផ្លូវជាតិលេខ ២។
ប្រាសាទនេះសង់ឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី ១២ និង ដើមសតវត្សរ៍ទី ១៣ ពីឆ្នាំ ១១៨១ ដល់ឆ្នាំ ១២០១ ធ្វើពីថ្មភក់ប្រកបដោយក្បូរក្បាច់រចនាដ៏វិចិត្រ ប្រហាក់ប្រហែលនឹងប្រាសាទតាព្រហ្មនៅខេត្តសៀមរាបដែរព្រោះស្ថាបត្យកម្មនេះស្ថិត នៅក្នុងរចនាបថបាយ័ន នារជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដែលជាអធិរាជនៃចក្រភពកម្ពុជទេស។
បន្ទាប់ពីបញ្ចប់សឹកសង្រ្គាមជាមួយដែនដីចម្ប៉ារំដោះបានរាជធានីអង្គរ និងមាតុភូមិ ជាស្ថាពរមកព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ចាប់ផ្តើមធ្វើការបង្រួបបង្រួមជាតិតាមមាគ៌ាសន្តិភាពនូវភាវូបនីយកម្មដោយបន្ស៊ីភ្ជាប់គ្នារវាងព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន និងព្រហ្មញ្ញសាសនាគោរពអាទិទេពទាំង៣ ឬត្រីម៌ូតិ។
ការបង្រួបបង្រួមនេះ សែ្តងចេញតាមរយៈសំណង់ប្រាសាទធំៗមានជាអាទិ៍ប្រាសាទបាយ័ន ប្រាសាទបន្ទាយក្តី ប្រាសាទព្រះខ័ន ប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ ស្រះស្រង់ ប្រាសាទនាគព័ន្ធ ប្រាសាទតាសោម ប្រាសាទក្រោលគោ មហាកំពែងព័ទ្ធជុំវិញក្រុងអង្គរធំជាដើម។
ដោយឡែកប្រាសាទតាព្រហ្មទាំងពីរ នៅខេត្តសៀមរាប និងខេត្តតាកែវ ត្រូវបានស្ថាបនាឡើងដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រះលោកេស្វរៈ និងយកធ្វើជាអារាមសម្រាប់ព្រះសង្ឃគង់នៅរហូតដល់ប្រាសាទតាព្រហ្ម នៅតំបន់អង្គរមានឈ្មោះដើមថារាជវិហារ សម្រាប់ប្រាសាទតាព្រហ្មនៅទនេ្លបាទី ទោះបីជាវិសាលភាពតូចជាងប្រាសាទទី១ នៅតំបន់អង្គរក្តី ក៏តឹកតាងបង្អាញថាវាមានលក្ខណៈជាអារាម ឬជាបូជនីយដ្ឋានដ៏ពិសិដ្ឋ។ នៅទនេ្លបាទីគ្មានភ្នំនៅជិតទេ តើដូនតាខែ្មរយកថ្មពីណាមកកសាងប្រាសាទ ? សំណួរនេះ ត្រូវបានអ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តបកស្រាយថាគេត្រូវដឹកតាមរទេះ ដាក់ខ្នងដំរី ដាក់សំពៅ នាំយកផ្ទាំងថ្មទាំងនោះ ដែលរួមមានថ្មបាយកៀ្រម និងថ្មភក់ ពីភ្នំឆ្ងាយៗ មកកសាងឲ្យកើតជាប្រាសាទនេះឡើង ដែលកំពូលប្រាសាទកណ្តាលមានកម្ពស់ដល់ទៅ១២ម៉ែត្រ ចំណែកបរិវេណកំពែង មានបណ្តោយ១៥០ម៉ែត្រ ទទឹង៩៥ម៉ែត្រ។
ប្រាសាទតានៃ
ប្រាសាទតានៃជាប្រាសាទមួយនៅស្ថិតនៅក្នុងព្រៃចូលតាមផ្លូវលំតូច ខាងកើតប្រាសាទតាកែវ ឈ្ពោះទៅខាងជើងប្រហែល៨០០ម៉ែត្រ។
ប្រាសាទនេះត្រូវបានកសាងឡើងនៅចុងសតវត្សទី១២ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន។
ប្រាសាទនេះត្រូវបានកសាងឡើងនៅចុងសតវត្សទី១២ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន។
ប្រាសាទជប់ពល
ប្រាសាទជប់ពលស្ថិតនៅក្នុងភូមិបារាយណ៍ ឃុំបារាយណ៍ ស្រុកដូនកែវ ខេត្តតាកែវ ចំងាយ៣,៥គីឡូម៉ែត្រភាគឦសានពីទីរួមខេត្តតាកែវ។ រមណីដ្ឋាននេះគឺជាបុរាណដ្ឋានដែលគួរជាទីចាប់អារម្មណ៍ ដែលមានគួទឹក ទន្លេអ៊ុំ បារាយណ៍ជាដើម។
សព្វថ្ងៃនេះ ខេត្តតាកែវនៅសល់ប្រាសាទបុរាណមួយចំនួនតូច។ ប្រាសាទជប់ពលនេះមានរាងការ៉េ ជ្រុងនីមួយៗមានកំពស់ប្រមាណ១៣ម៉ែត្រ ធ្វើអំពីឥដ្ឋដែលសព្វថ្ងៃនេះ គេឃើញមាននៅសល់តែតួប្រាសាទផ្នែកខាងក្រោមប៉ុណ្ណោះ។ នៅជុំវិញប្រាសាទមានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញដែលមានទំហំ ១៣០ម × ១៥០ម ប្រកបដោយទឹកថ្លាធ្វេង។
នៅក្នុងតំបន់នេះមានបុរាណដ្ឋានជាច្រើន ជាពិសេសប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្តដែលបុព្វបុរសខ្មែរបានគិតគូដល់ការងារកសិកម្មជាចម្បង ក្នុងនោះមានស្រះស្រង់មួយមានទំហំ ៧ម × ១០០ម ដែលអ្នកស្រុកនិយមហៅថាទន្លេអ៊ុំ។
សព្វថ្ងៃនេះ ខេត្តតាកែវនៅសល់ប្រាសាទបុរាណមួយចំនួនតូច។ ប្រាសាទជប់ពលនេះមានរាងការ៉េ ជ្រុងនីមួយៗមានកំពស់ប្រមាណ១៣ម៉ែត្រ ធ្វើអំពីឥដ្ឋដែលសព្វថ្ងៃនេះ គេឃើញមាននៅសល់តែតួប្រាសាទផ្នែកខាងក្រោមប៉ុណ្ណោះ។ នៅជុំវិញប្រាសាទមានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញដែលមានទំហំ ១៣០ម × ១៥០ម ប្រកបដោយទឹកថ្លាធ្វេង។
នៅក្នុងតំបន់នេះមានបុរាណដ្ឋានជាច្រើន ជាពិសេសប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្តដែលបុព្វបុរសខ្មែរបានគិតគូដល់ការងារកសិកម្មជាចម្បង ក្នុងនោះមានស្រះស្រង់មួយមានទំហំ ៧ម × ១០០ម ដែលអ្នកស្រុកនិយមហៅថាទន្លេអ៊ុំ។
ប្រាសាទចុងស្រុក
ប្រាសាទចុងស្រុកមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងភូមិចុងស្រុក ឃុំចុងស្រុក ស្រុកស៊ីធរកណ្តាល ខេត្តព្រៃវែង មានចម្ងាយប្រហែល ៣៨គ.ម ពីទីរួមខេត្តព្រៃវែង។
ប្រាសាទនេះមានសភាពទ្រុឌទ្រោម បាក់បែក ធ្វើពីឥដ្ឋ និង ថ្មភក់ កសាងឡើងនៅសតវត្យរ៍ទី៧។ នៅក្នុងប្រាសាទគេឃើញមានសល់នូវរូបព្រះគោមួយអង្គធ្វើអំពីថ្មភក់ ជាប្រភេទពោធិសាត់មួយដ៏មានអំណាចខ្លាំងពូកែនាសម័យកាលនោះ។
ប្រាសាទនេះមានសភាពទ្រុឌទ្រោម បាក់បែក ធ្វើពីឥដ្ឋ និង ថ្មភក់ កសាងឡើងនៅសតវត្យរ៍ទី៧។ នៅក្នុងប្រាសាទគេឃើញមានសល់នូវរូបព្រះគោមួយអង្គធ្វើអំពីថ្មភក់ ជាប្រភេទពោធិសាត់មួយដ៏មានអំណាចខ្លាំងពូកែនាសម័យកាលនោះ។
ប្រាសាទគោករមៀត
ប្រាសាទគោករមៀត ស្ថិតនៅក្នុងភូមិសាស្ត្ររបស់ ស្រុកថ្មពួក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ។ ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងភូមិគោករមៀត ឃុំគោករមៀត បានហៅប្រាសាទបុរាណនេះថា ប្រាសាទគោករមៀត តៗគ្នារហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
ប្រាសាទនេះមាន ហ៊ុមព័ទ្ធទៅដោយ ព្រៃស្រោង នៅចម្ងាយពីព្រំប្រទល់ ប្រទេសសៀមប្រមាណជា ១០ គីឡូម៉ែត្រ ។
ប្រាសាទបុរាណនេះកសាងឡើងដោយឥដ្ឋ ខ្លោង ទ្វារ និង ចម្លាក់នានាធ្វើអំពីថ្មភក់ ។ រូបចម្លាក់ និង ដំបូលប្រាសាទ ត្រូវបាក់បែកខ្ទេចខ្ទាំស្ទើរ គ្មានសល់។
ប្រាសាទនេះមាន ហ៊ុមព័ទ្ធទៅដោយ ព្រៃស្រោង នៅចម្ងាយពីព្រំប្រទល់ ប្រទេសសៀមប្រមាណជា ១០ គីឡូម៉ែត្រ ។
ប្រាសាទបុរាណនេះកសាងឡើងដោយឥដ្ឋ ខ្លោង ទ្វារ និង ចម្លាក់នានាធ្វើអំពីថ្មភក់ ។ រូបចម្លាក់ និង ដំបូលប្រាសាទ ត្រូវបាក់បែកខ្ទេចខ្ទាំស្ទើរ គ្មានសល់។
ប្រាសាទគោកបេង
ប្រាសាទគោកបេង ស្ថិតនៅក្នុងវត្តប្រាសាទជ័យព្រឹក្ស នៅក្នុងភូមិគោកបេង ឃុំកំពង់ប្រណាក់ ស្រុកត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានស្ថាបនាឡើងអំពីថ្មបាយក្រៀម និងថ្មភក់ រវាងឆ្នាំ៩៣៦ និង ៩៥១ ដោយមេទ័ពម្នាក់ឈ្មោះគោក តាមបញ្ជារបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៤។
នៅជិតប្រាសាទនេះមានដើមឈើបេងមួយយ៉ាងធំ។ ដូច្នេះហើយបានជាព្រះអង្គដាក់ឈ្មោះប្រាសាទនេះថាប្រាសាទគោកបេង។ សព្វថ្ងៃនេះមាននៅសេសសល់តែថ្មនៃប្រាសាទចាស់ៗខ្លះប៉ុណ្ណោះ។
ប្រាសាទនេះត្រួវបានស្ថាបនាឡើងវិញអំពីបេតុងនៅឆ្នាំ១៩៩៨។ ប្រាសាទថ្មីនេះមានកំពស់៨ម៉ែត្រ និង ទំហំ១២ម៉ែត្រការ៉េ។ នៅទីនោះមានព្រះពោធិសាត់ចំកណ្តាល ដែលជាកន្លែងគោរពបូជា។
នៅជិតប្រាសាទនេះមានដើមឈើបេងមួយយ៉ាងធំ។ ដូច្នេះហើយបានជាព្រះអង្គដាក់ឈ្មោះប្រាសាទនេះថាប្រាសាទគោកបេង។ សព្វថ្ងៃនេះមាននៅសេសសល់តែថ្មនៃប្រាសាទចាស់ៗខ្លះប៉ុណ្ណោះ។
ប្រាសាទនេះត្រួវបានស្ថាបនាឡើងវិញអំពីបេតុងនៅឆ្នាំ១៩៩៨។ ប្រាសាទថ្មីនេះមានកំពស់៨ម៉ែត្រ និង ទំហំ១២ម៉ែត្រការ៉េ។ នៅទីនោះមានព្រះពោធិសាត់ចំកណ្តាល ដែលជាកន្លែងគោរពបូជា។
ប្រាសាទព្រៃប្រាសាទ ឬ ប្រាសាទគោកប្រាសាទ
ប្រាសាទព្រៃប្រាសាទស្ថិតនៅប្រហែល៨០០ម៉ែត្រទិសនិរតីនៃកំពែងអង្គរធំ និងទិសភូមិអង្គក្រៅ។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានស្ថាបនាឡើងអំពីថ្មភក់បែរមុខទៅទិសខាងកើត។ តាមបច្ចេកទេសស្ថាបត្យកម្ម និង ចម្លាក់ ប្រាសាទនេះគឺស្ថិតនៅក្នុរចនាបទបាយ័ន ក្នុងរាជព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។
ឈ្មោះរបស់ប្រាសាទនេះព្រៃប្រាសាទនេះគឺមានន័យដូចព្រៃដែរ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែយកព្រៃមកដាក់ពីមុខប្រាសាទវិញ គឺមានន័យថាប្រាសាទដែលមានព្រៃដុះគ្របជុំវិញ។
ប្រាសាទនេះអ្នកស្រុកនៅភូមិអង្គរក្រៅហៅម្យ៉ាងទៀតថាប្រាសាទគោកប្រាសាទ។ ពាក្យគោកមានន័យថាទីទួលខ្ពស់ ពំនូលដី។
ឈ្មោះរបស់ប្រាសាទនេះព្រៃប្រាសាទនេះគឺមានន័យដូចព្រៃដែរ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែយកព្រៃមកដាក់ពីមុខប្រាសាទវិញ គឺមានន័យថាប្រាសាទដែលមានព្រៃដុះគ្របជុំវិញ។
ប្រាសាទនេះអ្នកស្រុកនៅភូមិអង្គរក្រៅហៅម្យ៉ាងទៀតថាប្រាសាទគោកប្រាសាទ។ ពាក្យគោកមានន័យថាទីទួលខ្ពស់ ពំនូលដី។
ប្រាសាទរូងភ្នំ នៅអង្គរបុរី
តាមការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា ប្រាសាទរូងភ្នំនាសម័យនគរភ្នំ នៅក្រោមជើងភ្នំដា ត្រូវបានកសាងឡើងរវាងស.វទី៥ និងទី៦នៃគ.ស តាមលំនាំនៃសំណង់ស្ថាបត្យកម្មឥណ្ឌា ជាពិសេសសិល្បៈគុហានៅជន្តៈ។
តាមពិតទៅ ការលុងភ្នំ ដើម្បីធ្វើជាបូជនីយដ្ឋានប្រយោជន៍នឹងបូជាព្រះអាទិទេពនៃលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា គឺជាការបន្តវេននៃជំនឿលើភាពស័ក្តិសិទ្ធិនៃរូងឬល្អាងភ្នំធម្មជាតិនាសម័យបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រតែប៉ុណ្ណោះ។ព្រោះថា ជានិច្ចកាល រូង ឬល្អាងភ្នំធម្មជាតិ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាកន្លែងដែលប្រកបដោយបុណ្យបារមីភាពស័ក្តិសិទ្ធដ៏ខ្លាំងក្លាអស្ចារ្យ មិនថានៅភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ឬក៏នៅឧបទ្វីបអឺរ៉ុបទេ។
១. ប្រាសាទរូងភ្នំ ឬល្អាងភ្នំទី១
ប្រាសាទរូងភ្នំទី១ ដែលបុព្វការីជនខ្មែរនាសម័យនគរភ្នំបានចោះ ដើម្បីធ្វើជាទីសក្ការៈបូជា គឺជាល្អាងមួយមានជម្រៅប្រមាណជា៥,៤០ម៉ែត្រ ស្ថិតនៅចំជណ្តើរទៅកាន់ប្រាសាទភ្នំដាហើយមានរាងជាចតុកោណ។ ប្រាសាទរូងភ្នំមានក្លោងទ្វារចេញចូលមួយដែលមានកំពស់ប្រមាណជា២,៨៥ម៉ែត្រ។ មេទ្វារដែលធ្វើអំពីឈើសព្វថ្ងៃនេះ ត្រូវបានបាត់បង់តាំងពីយូរទៅហើយ ដោយបានបន្សល់ទុកត្រឹមតែរន្ធមូលមួយលើធ្នឹមថ្មសម្រាប់សូកពន្លូញ តែប៉ុណ្ណោះ។
ក្នុងល្អាងនៃប្រាសាទរូងភ្នំនេះ គេឃើញមានទម្រថ្ម២សម្រាប់តម្កល់ព្រះសិវលិង្គ ដែលត្រូវបានគេយករក្សាទុកក្នុងសារមន្ទីរស្រុកអង្គរបុរី ដែលទើបតែបានសាងសង់រួច។ ប្រាសាទរូងភ្នំនេះមានប្រវែង៣ម៉ែត្រ,ទទឹង៥,៥០ម៉ែត្រ និងកំពស់៣ម៉ែត្រ៥០។
២. ប្រាសាទរូងភ្នំទី២
ស្ថិតមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីប្រាសាទរូងភ្នំទី១ រូងភ្នំទី២នេះមិនមាន លក្ខណៈជាប្រាសាទដូចបូជនីយដ្ឋានទី១នោះទេ។ ល្អាងនេះមានរាងកែង កោង ហើយគ្មានក្បាច់ក្បូរអ្វីទាំងអស់។ វត្តមានរបស់យោនីចំនួន២តូចមួយ (ទំហំ១,៥០ម៉ែត្រ) ធំមួយ (១,៩០ម៉ែត្រ) ចង្អុលបង្ហាញថា ប្រាសាទរូងភ្នំនេះត្រូវបានសាងសង់ឡើង ដើម្បីឧទ្ទិសដល់លទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនាសិវៈនិកាយ។
ល្អាងភ្នំទី២នេះ មានបណ្តោយប្រមាណជា៥,៥០ម៉ែត្រ ទទឹង៤,៥០ម៉ែត្រ និងកំពស់ប្រមាណ៣,៥០ម៉ែត្រ។ សូមជម្រាបជាព័ត៌មានថា យោនីធំមាន៣ថ្នាក់ឬជាន់ជាន់ទី១មានប្រវែង១,៥៤៤ម៉ែត្រ ជាន់ទី២មានប្រវែង១,៤៣ម៉ែត្រ និងជាន់ទី៣ផ្នែកខាងក្នុងមានប្រវែង១០ស.ម។
៣. ប្រាសាទរូងភ្នំទី៣
ស្ថិតនៅខាងស្តាំដៃនៃល្អាងទី២នៅប៉ែកខាងជើង មានប្រវែងប្រមាណ៥,៧០ម៉ែត្រ ហើយមានកំពស់ប្រមាណ២,៥០ម៉ែត្រ និងជម្រៅ៤,៩០ម៉ែត្រ។ នៅក្នុងប្រាសាទរូងភ្នំនេះ យើងឃើញមានបំណែកស្នានទ្រោណិ បីបំណែកតែប៉ុណ្ណោះ។
នៅផ្នែកខាងឆ្វេងនៃផ្លូវចូលកាន់រូងភ្នំដ៏ពិសិដ្ឋនេះ យើងបានឃើញនូវសមាសធាតុថ្មតុបតែងប្រាសាទមួយចំនួន រាយប៉ាយដូចជាទម្រទេវរូបជជាដើមគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ជាអនេក។
តាមពិតទៅ ការលុងភ្នំ ដើម្បីធ្វើជាបូជនីយដ្ឋានប្រយោជន៍នឹងបូជាព្រះអាទិទេពនៃលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា គឺជាការបន្តវេននៃជំនឿលើភាពស័ក្តិសិទ្ធិនៃរូងឬល្អាងភ្នំធម្មជាតិនាសម័យបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រតែប៉ុណ្ណោះ។ព្រោះថា ជានិច្ចកាល រូង ឬល្អាងភ្នំធម្មជាតិ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាកន្លែងដែលប្រកបដោយបុណ្យបារមីភាពស័ក្តិសិទ្ធដ៏ខ្លាំងក្លាអស្ចារ្យ មិនថានៅភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ឬក៏នៅឧបទ្វីបអឺរ៉ុបទេ។
១. ប្រាសាទរូងភ្នំ ឬល្អាងភ្នំទី១
ប្រាសាទរូងភ្នំទី១ ដែលបុព្វការីជនខ្មែរនាសម័យនគរភ្នំបានចោះ ដើម្បីធ្វើជាទីសក្ការៈបូជា គឺជាល្អាងមួយមានជម្រៅប្រមាណជា៥,៤០ម៉ែត្រ ស្ថិតនៅចំជណ្តើរទៅកាន់ប្រាសាទភ្នំដាហើយមានរាងជាចតុកោណ។ ប្រាសាទរូងភ្នំមានក្លោងទ្វារចេញចូលមួយដែលមានកំពស់ប្រមាណជា២,៨៥ម៉ែត្រ។ មេទ្វារដែលធ្វើអំពីឈើសព្វថ្ងៃនេះ ត្រូវបានបាត់បង់តាំងពីយូរទៅហើយ ដោយបានបន្សល់ទុកត្រឹមតែរន្ធមូលមួយលើធ្នឹមថ្មសម្រាប់សូកពន្លូញ តែប៉ុណ្ណោះ។
 |
| ប្រាសាទរូងភ្នំទី១ចង្កេះភ្នំដា |
២. ប្រាសាទរូងភ្នំទី២
ស្ថិតមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីប្រាសាទរូងភ្នំទី១ រូងភ្នំទី២នេះមិនមាន លក្ខណៈជាប្រាសាទដូចបូជនីយដ្ឋានទី១នោះទេ។ ល្អាងនេះមានរាងកែង កោង ហើយគ្មានក្បាច់ក្បូរអ្វីទាំងអស់។ វត្តមានរបស់យោនីចំនួន២តូចមួយ (ទំហំ១,៥០ម៉ែត្រ) ធំមួយ (១,៩០ម៉ែត្រ) ចង្អុលបង្ហាញថា ប្រាសាទរូងភ្នំនេះត្រូវបានសាងសង់ឡើង ដើម្បីឧទ្ទិសដល់លទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនាសិវៈនិកាយ។
 |
| ប្រាសាទរូងភ្នំទី២ |
៣. ប្រាសាទរូងភ្នំទី៣
ស្ថិតនៅខាងស្តាំដៃនៃល្អាងទី២នៅប៉ែកខាងជើង មានប្រវែងប្រមាណ៥,៧០ម៉ែត្រ ហើយមានកំពស់ប្រមាណ២,៥០ម៉ែត្រ និងជម្រៅ៤,៩០ម៉ែត្រ។ នៅក្នុងប្រាសាទរូងភ្នំនេះ យើងឃើញមានបំណែកស្នានទ្រោណិ បីបំណែកតែប៉ុណ្ណោះ។
 |
| ប្រាសាទរូងភ្នំទី៣ |
ប្រាសាទបាណន់
ប្រាសាទបាណន់ ជារចនាបថកណ្តាល ស.តទី ១១ និងចុងស.តទី ១២។ ព្រះរាជា ដែលបានកសាងមុនគេគឺព្រះបាទឧទយាទិត្យាវរ្ម័នទី២ (១០៥០ ដល់១០៦៦) ក្រោយមកត្រូវបញ្ចប់ ដោយ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ (១១៨១ .១២១៩)។
ប្រាសាទបាណន់ ត្រូវបានកសាងលើកំពូលភ្នំដែលមានកំពស់ប្រមាណជាង១០០ម ដោយមានកាំជណ្តើរចំនួន ៣៥២កាំ ស្ថិតនៅក្នុងឃុំកន្ទឺ២ ស្រុកបាណន់ ចំងាយ ២៥គ.ម ពីទីរួមខេត្តបាត់ដំបង តាមដងផ្លូវខេត្តលេខ ១៥៥ ស្របតាមដងស្ទឹងសង្កែទៅទិសនិរតី។
នៅជើងភ្នំបាណន់មានគូទឹក និងល្អាងសំខាន់ពីរគឺល្អាងព្រះទឹក និងល្អាងបិទមាស។
រមណីយដ្ឋាន ប្រាសាទបាណន់ គឺជារមណីយដ្ឋានវប្បធម៌ ប្រវត្តិសាស្ត្រ ផង និងជារមណីយដ្ឋានធម្មជាតិផង ពីព្រោះកសាងឡើងនៅលើកំពូលភ្នំប្រកបទៅដោយធម្មជាតិព្រៃព្រឹក្សា ដ៏ស្រស់ត្រកាល ព្រមទាំងមានទឹកស្ទឹងសង្កែ រួមជាមួយផង។
ភូមិសាស្ត្រ និង បរិស្ថានជុំវិញបានផ្តល់អំនោយផលបន្ថែមទៀតលើវិស័យទេសចរណ៍ ពីព្រោះសងខាងដងផ្លូវទៅកាន់រមនីយដ្ឋាន នេះសំបូរទៅដោយភោគផលដំនាំ កសិកម្មដូចជាស្រូវ ជាពិសេសចំការក្រូចពោធិ៍សាត់ ដ៏ល្បីល្បាញក្នុង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានរសជាតិឆ្ងាញ់។ ដំនាំក្រូចផ្តល់ផលក្នុងមួយឆ្នាំ ២ ដង ហើយបានដឹកនាំទៅលក់តាមបណ្តាខេត្តនានា និងទីក្រុងភ្នំពេញផង។
ប្រាសាទបាណន់ ត្រូវបានកសាងលើកំពូលភ្នំដែលមានកំពស់ប្រមាណជាង១០០ម ដោយមានកាំជណ្តើរចំនួន ៣៥២កាំ ស្ថិតនៅក្នុងឃុំកន្ទឺ២ ស្រុកបាណន់ ចំងាយ ២៥គ.ម ពីទីរួមខេត្តបាត់ដំបង តាមដងផ្លូវខេត្តលេខ ១៥៥ ស្របតាមដងស្ទឹងសង្កែទៅទិសនិរតី។
នៅជើងភ្នំបាណន់មានគូទឹក និងល្អាងសំខាន់ពីរគឺល្អាងព្រះទឹក និងល្អាងបិទមាស។
រមណីយដ្ឋាន ប្រាសាទបាណន់ គឺជារមណីយដ្ឋានវប្បធម៌ ប្រវត្តិសាស្ត្រ ផង និងជារមណីយដ្ឋានធម្មជាតិផង ពីព្រោះកសាងឡើងនៅលើកំពូលភ្នំប្រកបទៅដោយធម្មជាតិព្រៃព្រឹក្សា ដ៏ស្រស់ត្រកាល ព្រមទាំងមានទឹកស្ទឹងសង្កែ រួមជាមួយផង។
ភូមិសាស្ត្រ និង បរិស្ថានជុំវិញបានផ្តល់អំនោយផលបន្ថែមទៀតលើវិស័យទេសចរណ៍ ពីព្រោះសងខាងដងផ្លូវទៅកាន់រមនីយដ្ឋាន នេះសំបូរទៅដោយភោគផលដំនាំ កសិកម្មដូចជាស្រូវ ជាពិសេសចំការក្រូចពោធិ៍សាត់ ដ៏ល្បីល្បាញក្នុង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានរសជាតិឆ្ងាញ់។ ដំនាំក្រូចផ្តល់ផលក្នុងមួយឆ្នាំ ២ ដង ហើយបានដឹកនាំទៅលក់តាមបណ្តាខេត្តនានា និងទីក្រុងភ្នំពេញផង។
ប្រាសាទក្រពុំឈូក
ប្រាសាទក្រពុំឈូក ស្ថិតនៅក្នុងឃុំរំដោះ ស្រុករវាង ខេត្តព្រះវិហារ ចំងាយប្រមាណ ៤៥គីឡូម៉ែត្រ ពីទីរួមខេត្តព្រះវិហារ បានស្ថាបនាឡើង ពីថ្មបាយក្រៀម និងថ្មភក់ ក្នុងសតវត្សទី១០ ដើម្បីឧទ្ទឹសថ្វាយដល់ព្រហ្មមញ្ញសាសនា។។
Phum Prasat
 |
| Prasat Phum |
Located about just off of National Route #6, turn south at the big pagoda arch, 61km west of Skun.
It's pre-Angkorian brick temple in fair condition, still displaying some lintel carvings in good condition. Small shrine set inside the temple.
Date of Construction: 7th century AD (Pre-Angkorian)
Religious Affiliation: Hinduism
Prasat Andet
 |
| Prasat Andet |
Single brick tower in moderately good condition sitting immediately next to a modern pagoda vihear on top of a hill.
Located 27 km west of Kampong Thom town, just off Route #6.
Date of Construction: 6th-7th century AD (Pre-Angkorian)
Religious Affiliation: Hinduism
Prasat Kuhak Nokor
 |
| Prasat Kuhak Nokor |
Located 21km west of Skun, about 2 km off of Route #6 in Trodork Poung Village, Pong Ror Commune, Baray District, Kampong Thom Province and is in the complex of Wat Kuhak Nokor (Buddhist Pagoda).
These sanctuaries were built on the flat ground, on a square terrace made of laterite and sandstone facing to the East with the rampart surrounding. This rampart has a 35m-length (East to West) and a 25m-width (North to South). There is surrounding rampart of one meter height and 0.8 meter thick with two gateways: Eastern gateway is 9m height divided into 3 rooms, and western gateway is small and has square shape.
 |
| Prasat Kuhak Nokor |
The structures of the buildings are mixed, made of laterite and the decoration of sandstone. East of the temple, there are 2 ponds-the small one has about one-meter depth,45-meter length and 20-meter width, and the big one has 160-meter length, 88-meter width and more than one-meter depth.
Date of Construction: 11th century C.E. (Pre-Angkorian)
Religious Affiliation: Hinduism
Prasat Poo-Wee-Ung
 |
| Prasat Poo-Wee-Ung |
Located about 1 km off of National Route #6, turn north at the pagoda arch, 63.5km west of Skun.
Date of Construction: 7th century AD (Pre-Angkorian)
Religious Affiliation: Hinduism
Prasat Te-it
 |
| Prasat Te-It |
Located in a schoolyard, about 7 km east of Kampong Thom town and 3 km off Route #6. Not easy to find, but a nice scenic little trip through rural villages on the way in from the main road.
Date of Construction: Pre-Angkorian
Religious Affiliation: Hinduism
Phnom Chisor
Phnom Chisor
Date of Construction: 10th - 11th century C.E.
Religious Affiliation: Hindu
Patron or King: Suryavarman I
Prasat Neang Khmau
Prasat Neang Khmau
Date of Construction: 10th or 11th century C.E.
Religious Affiliation: Hindu (Shiva)
Patron or King: Jayavarman IV
Phnom Da
Phnom Da
About 20km from Angkor Borei is the hill of Phnom Da, crowned by an impressive 11th century Angkorian-era brick and sandstone prasat (tower) displaying some carvings in good condition. This structure was probably an upgrade of an previously existing 7th or 8th century structure. The temple was constructed under King Rudravarman and dedicated to Shiva.
Further down the hill is the unique little temple ruin Ashram Maha Rosei, quite unlike other Khmer monuments in both design and adornment. The unique design is reminiscent of Prasat Ashram Isay in the Sambor Prey Kuk group in Kampong Thom. Ashram Maha Rosei was constructed of basalt stone and built in the late 7th-early 8th century (perhaps earlier), during the pre-Angkorian Chenla period, under Bahavavarman. The design and adornments shows signs of non-Khmer influence. In the 5th Edition of her Angkor guidebook, Dawn Rooney suggests that the architecture of the Ashram is "derived from the temples on the Dieng Plateu in Java and from those in southern India fused with Khmer preferences."
Getting there: During the dry season, Phnom Da can be reached by road or boat. In the wet season, it can only be reached by boat.
Ta Prohm and Yeay Peau at Tonle Bati
Ta Prohm and Yeay Peau
 |
| Ta Prohm |
On the road to Tonle Bati there are two Angkorian era temples, Ta Prohm and Yeay Peau. Both temples were built under Jayavarman VII in the late 12th century during the same period that Bayon and Angkor Thom in Siem Reap were constructed. Ta Prohm is the more extensive and impressive of the two, displaying a number of very well-preserved carvings. Yeay Peau is a single sandstone tower situated next to an active pagoda displaying some carvings. The area has been occupied and temples present since the pre-Angkorian Funan period and Ta Prohm was modified and extended as late as the 16th century.
Religious Affiliation: Buddhist
Patron or King: Jayavarman VII
Wat Phnom
វត្តភ្នំ
 |
| Wat Phnom |
Wat Phnom is a sacred Buddhist pagoda prominently sat atop a small hill in the Cambodian capital city of Phnom Penh where it has been a central site in the city as religious sanctuary for prayers and offerings since 1373.
The current version of the temple was originally rebuilt in 1926 before undergoing a full facelift in 1998 and at a height of 27 metres Wat Phnom is the tallest temple and religious site in the city due to its hill top stature referenced in its name which translates literally as “Pagoda Mountain”.
The temple is very important during certain Khmer Public holidays, especially during Khmer New Year when traditional games are played in front of the temple every year and it is also quite prominent for Pchum Benh / Festival of the Dead which is an animist type of ancestor worship or respect offerings.
Despite Phnom Penh’s ever expanding concrete metropolis of flyovers and office blocks it is the powerful presence of Wat Phnom that still dominates the area between the Tonle Sap and the north of the city center, the other sites of note in the area include a massive fortress style US Embassy, a French Colonial Post Office and the equally colonial Raffles Hotel located on Michael Howe Street.
Koh Ker Temple
Koh Ker Temple
សព្វថៃ្ងនេះ យ៉ាងហោចណាស់ក្នុងមួយថៃ្ង មានភ្ញៀវទេសចរបរទេស ពី២០ ទៅ៤០ នាក់ដែរ បានទៅទស្សនា តំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្តកោះកេរ នៅឃុំស្រយង់ ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនខាំសូមេធបានវិនិយោគទុនធ្វើផ្លូវល្អស្អាតរួចមក។ កំណើនភ្ញៀវទេសចរ ទៅកាន់តំបន់ ប្រាសាទកោះកេរខាងលើនេះ មិនបាននិយាយពីភ្ញៀវទេសចរក្នុងស្រុកផងទេ។
លោកខេង សុមេធ នាយកក្រុមហ៊ុនខាំសូមេធ ដែលទទួលសិទ្ធិពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍នៅ តំបន់ប្រាសាទកោះកេរ ខេត្តព្រះវិហារនោះបាននិយាយថាផ្លូវប្រវែង ១០៥ម៉ែត្រចេញពីរង្វង់មូល ភ្នំគូលែនទៅដល់ ប្រាសាទកោះកេ គឺបានធ្វើរួចរាល់ហើយ។ តាមរយៈផ្លូវដ៏ស្អាតនោះ ធ្វើឲ្យចំនួនភ្ញៀវទេសចរបរទេស និងភ្ញៀវទេសចរក្នុងស្រុក មានការកើនឡើងជាលំដាប់ លោកបាននិយាយថា ទោះបីជាផ្លូវនោះល្អហើយក្តីក៏ ក្រុមហ៊ុននៅតែកែសម្រួលជារៀងរាល់ថៃ្ង ដើម្បីឲ្យបានកាន់តែប្រសើរឡើងសំរាប់ការធ្វើដំណើររបស់ភ្ញៀវទេសចរ បានប្រកបដោយសុវត្ថិភាព ក៏ដូចជាសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុង តំបន់មានភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ ពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយ។
ប្រាសាទកោះកែរបានកសាងឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ័្មនទី៤ ឧទ្ទិសថ្វាយព្រះឥសូរតាមបែបព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទនេះពីដើមឈ្មោះឆកគគីរ ឬផៃ្ទដីគោកគគីរ សព្វថៃ្ងហៅថា អតីតរាជធានីកោះកែរ មានទំហំផៃ្ទដី១៦X១៦គីឡូម៉ែត្រ រួមមាន៩៨ប្រាសាទ។ ប្រាសាទនេះមាន៧ជាន់ មានកំពស់ ៣៥ម៉ែត្រ ដែលកសាងឡើងតាំងពីសម័យបុរាណ ទុកសំរាប់ជាការគោរពបូជាតាមលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា។
Koh Ker is an Angkorian site in northern Cambodia. 100 km northeast of Angkor itself, it was briefly the capital of the Khmer empire between 928 and 944 under king Jayavarman IV and his son Hasavarman II.After the Khmer empire had been established in the Angkor area (Roluos), Jayavarman IV moved the capital in 928 almost 100km northeast to Koh Ker. Here a vast number of temples were built under his reign, until his successor returned to the Angkor area about twenty years later.
The Koh Ker site is dominated by Prasat Thom, a 30 meter tall temple mountain raising high above the plain and the surrounding forest. Great views await the visitor at the end of an adventurous climb. Garuda, carved into the stone blocks, still guard the very top, although they are partially covered now. Across the site of Koh Ker there are many prasat or tower sanctuaries. A couple still feature an enormous linga on a yoni that provides space for several people. The outlet for the water that was sanctified by running it over the linga can be seen in the outside wall of one of them. In other cases, three prasat stand next to each other, dedicated to Brahma, Shiva and Vishnu. Most of them are surrounded by libraries and enclosures, many also had moats. At that time, the roofs were still made of wood. Today, only the holes for the beams remain in the stone structures.
The site is still 3 hours away from Siem Reap, the area has been demined only recently and basic visitors facilities are just being built. This makes Koh Ker very attractive for anyone who would like to experience lonely temples partially overgrown by the forest and inhabited only by birds, calling to each other from the trees above. Koh Ker is not the easiest temple to get to as involves an early start and a long journey to get there from anywhere. The site is about 100 km north of Siem Reap and the road, repaired in 2004, is in decent condition (by Cambodian standards). There are no public transport or tourist facilities; other than makeshift tables near the police camp at the entrance to Prasat Thom.
 |
| Prasat Thom |
What to see:
The ancient Khmer city is in a distant jungle location with up to a hundred ruined temples including a huge stepped pyramid; the largest in the region. More ancient temples are being found in the jungle; so there is a true sense of discovery here. Many of the temples were built in brick using a mortar made from tree sap. It is quite remarkable how well they have stood up to the test of time
The Entry fee is $10 payable at the booth near the entrance to Beng Mealea temple 60 km to the south west. If you are heading from Tbeang Meanchey and Preah Vihear there is no means if getting a ticket Yet but no doubt a facility will be set up in the not too distant future.
There are temples in abundance , most are brick built and all are in a picturesque state of ruin with many being overgrown. The Prang is the largest structure here, it is a 7 stepped pyramid approx 40metres high the views from the top encompass a lonely landscape of forest with the distant Dangrek Mountains on the Thai Border to the north and the Koulen Mountain Range 70 km to the south. Prasat Thom is the name of the temple that lies directly at the bottom of the Prang and one must negotiate this to gain entrance to the pyramid enclosure. In 2007 Prasat Thom was cleared of vegetation and the moats cleaned out by villagers working for the APSARA Authority that now manages the site. Tickets are sold by the Kham Samet Company that built the road to Koh Ker.
 |
| Prasat Balang |
 |
| Prasat Pram |
 |
| Prasat Banteay Pritchen |
Angkor Thom
អង្គរធំ
ទីក្រុងនេះត្រូវបានកាសាងឡើងនៅចុងសតវត្សទី១២ដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ (១១៨១-១២២០) (មរណនាមៈ មហាបរមសង្គតបទ)។ ទីក្រុងនេះគ្របដណ្តប់ លើផ្ទៃដីដែលមានទំហំ ៩គីឡូម៉ែត្រក្រលា ដែលមានបូជនីយដ្ឋាន ជាច្រើនបន្សល់ទុកតាំងពីសម័យមុនៗមក និងសម័យ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ និង អ្នកស្នងរាជពីអង្គបានកសាងជាបន្តបន្ទាប់។
នៅចំកណ្តាលនៃទីក្រុងនេះមានប្រាសាទមួយតំណាងអោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧គឺប្រាសាទបាយ័ន។ អង្គរធំត្រូវបានកសាងជារាជធានីរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ និងជា មជ្ឈមណ្ឌល នៃស្ថាបនា សំណង់នានារបស់ព្រះអង្គ។
សិលាចារិកមួយដែលគេបានរកឃើញនៅរាជធានីបញ្ជាក់ថាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ជាកូនកំលោះ និង រាជធានីជាកូនក្រមុំរបស់ទ្រង់។
រាជធានីនេះលាតសន្ធឹងពីមាត់ស្ទឹងសៀមរាបដែលជាដៃនៃបឹងទន្លេសាប ចំងាយប្រហែល ០,២៥ម៉ាយល៍ពីស្ទឹង។ ទីក្រុងនេះមានផ្លូវចូលចំនួន៥នៅទិសនិមួយៗ៖ ទ្វារខ្មោច (នៅទិសខាងកើត), ទ្វារដីឆ្នាំង (នៅទិសខាងជើង), ទ្វារតាកៅ (នៅទិសខាងលិច), ទ្វារទន្លេអ៊ុំ (នៅទិសខាងត្បូង) និងទ្វារជ័យ (នៅទិសខាងកើតចំពីមុខព្រះបរមរាជវាំងក្នុងខេត្តសៀមរាប)។
គោបរៈនៃទ្វារនិមួយៗមានព្រហ្មមុខបួន។ ទ្វារនៅទិសខាងត្បូងក្រុងអង្គរធំស្ថិតនៅចំងាយ ៧,២គីឡូម៉ែត្រពីខាងជើងក្រុងសៀមរាប និង ១,៧គីឡូម៉ែត្រពីខាងជើងច្រកចូលប្រាសាទអង្គរវត្ត។ កំពែងព័ទ្ធជុំវិញនីមួយៗមានប្រវែង៣គីឡូម៉ែត្របួនជ្រុង និងមានកំពស់៨ម៉ែត្រព័ទ្ធជុំវិញដោយគូទឹក ហ៊ុំព័ទ្ធលើផ្ទៃដី ៩គម២។ កំពែងជុំវិញអង្គរធំគឺតំណាងអោយជញ្ជាំងថ្មជុំវិញផែនដី និងជាជួរភ្នំព័ទ្ធជុំវិញភ្នំព្រះសុមេរុ រីឯគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញតំណាងអោយសមុទ្រ។
ស្ពាននាគក្រុងអង្គរធំ
កេរដំណែលជាច្រើនដែលបានបញ្ជាក់ថា ខែ្មរជាជាតិសាសន៍មួយ ដ៏ចំណាស់ រស់នៅ លើទឹកដីរបស់ខ្លួន ហើយ បានកសាងប្រទេសជាតិឲ្យមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចំរើនរុងរឿង និងមានវប្បធម៌ខ្ពង់ខ្ពស់នៅតំបន់អាស៊ីអាគេ្នយ៍។ កេរដំណែលទាំងនោះរួមមាន ប្រាង្គប្រាសាទ បារាយណ៍ ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន និងឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ធ្វើពីថ្ម ដីដុត លោហៈ ស្ពាន់ មាស លង្អិន ដែលមានអាយុកាលដ៏ចំណាស់។ ចំណែកឯស្ពាននាគនៅខ្លោងទ្វារ ចូលអង្គរធំខេត្តសៀមរាប គេឃើញមានចម្លាក់ទេវតា និងយក្ស ទាញព្រ័ត្រឈរកាន់ក្បាលនាគទាំងសងខាង ដើម្បីយកទឹកអម្រឹតដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីជំនឿសាសនាយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ និងការរីកចំរើននៃប្រព័ន្ធគមនាគមន៍ និងទ្វារទឹក។
យោងតាមឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្តបានបញ្ជាក់ថា នៅសម័យមហានគរដ៏រុងរឿង គេសងេ្កតឃើញមាន សមិទ្ធផលជាច្រើនបានរីកព្រោងព្រាតពាសពេញផៃ្ទប្រទេស ជាពិសេស ស្ពាន ថ្នល់ ដែលជាមធ្យោបាយក្នុងការធើ្វដំណើរ និង ជាទ្វារទឹកដ៏សំខាន់ក្នុងការងារកសិកម្ម ក្នុងរជ្ជកាល ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ គេបានប្រទះឃើញផ្លូវ២ខែ្សធំ និង២ខែ្សតូចៗទៀតសំរាប់តភ្ជាប់ពីរាជធានីអង្គរទៅកាន់តំបន់នានា និងស្ពាន បុរាណមួយចំនួនទៀតសំរាប់តភ្ជាប់ប្រព័ន្ធគមន៍ក៏ដូចជា ទ្វារទឹក សម្រាប់ការងារកសិកម្មផងដែរ។ ស្ពានបុរាណទាំងនោះខ្លះចាស់ទ្រុឌទ្រោម និងខ្លះទៀតនៅមានគុណភាពល្អអាចប្រើប្រាស់បាន ហើយមានរចនា រូបនាគ គ្រុឌ យក្ស ទេវតា ឆ្លុះបញ្ចាំងពីទស្សនសាសនា ទៀតផង។
ចំណែកស្ពានថ្មមានរូបនាគ យក្ស និងទេវតា ទាញក្បាលនាគ ដែលស្ថិតនៅខាងមុខខ្លោងទ្វារនៃទីក្រុងអង្គរធំអតីតរាជធានីសម័យបុរាណ ហើយរូបចម្លាក់នេះ ក៏បានទទួល រងនូវការគំរាមកំហែងដោយសារ សង្រ្គាមខូចខាតអស់មួយចំនួន។ ពិសេសចំលាក់ស្ពានរូបនាគនៅខាងមុខខ្លោងទ្វារប្រាសាទអង្គរធំ ផែ្នកខាងត្បូងឆ្លងកាត់ទនេ្លអុំ ដែលកសាង ក្នុងរជ្ជកាល ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ សម័យមហានគរនោះមាន ចម្លាក់ទេវតា និងយក្សកាន់ក្បាលនាគទាញព្រ័ត្រម្ខាង៥៤។ ចម្លាក់ដ៏រស់រវើកនេះមានការអះអាងថាជា និមិត្តរូប នៃការចម្លងមនុស្ស ទៅកាន់ឋាន បរមសុខគ្មានការកើត ចាស់ ឈឺ ស្លាប់ឡើយ ដែលទទួលឥទ្ធិពល ពីព្រហ្មញ្ញសាសនា និងព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្បីដណ្តើមយកទឹកអម្រឹតទៅផឹកឲ្យមានជីវិតអមតៈ។ នៅក្នុង គម្ពីរឥណ្ឌាបុរាណ ក៏មានចែងអំពីបញ្អានេះដែរ គឺឋានមនុស្ស និងឋានលើតភ្ជាប់គ្នាទៅដោយបន្ទាត់ ពិសិដ្ឋមួយតំណាងឲ្យ ឥន្ទធនូ ដែលមានកសិណទឹកតំណាងឲ្យចក្រវាល។
អត្ថន័យនៃចម្លាក់នេះ ត្រូវបានស្ថាបត្យករយើងឆ្លាក់នៅតាមវត្តអារាម និងទីសាធារណៈ មួយចំនួន រហូតដល់សព្វថៃ្ង ដែលមាន ការអះអាងថា ព្រះពុទ្ធបរមគ្រូ នៃយើងបានយាងចុះ ពីឋានសួគ៌ ត្រៃត្រិង្ស តាមជណ្តើរឥន្ទធនូនេះ ហើយ ជណ្តើរនេះនឹងជួយចំលងមនុស្សដែលធ្វើបុណ្យសន្សំកុសលបានច្រើនឲ្យទៅកើតនៅឋានសួគ៌ទៀតផង។ មានការកត់សំគាល់ថា ចាប់តាំងពី សម័យអង្គរ នាគច្រើនតែងទ្រដោយមករ ដែលតំណាងឲ្យត្រីសមុទ្រ នាគក៏ជា យានជំនិះ អចិន្រៃ្តយ៍ របស់ព្រះភិរុណ ដែលគេសងេ្កតឃើញនៅតាមក្បាច់ចម្លាក់ខាងជើងប្រាសាទអង្គរវត្ត និងជួនកាល មានសត្វនាគអូសរទេះទៀតផង។ ចំណែកក្នុងទេវកថានាគឈ្មោះថា វាសុគិ ដែលត្រូវគេចាប់យកមកធើ្វជាខែ្សសំរាប់បង្វិលស្នូលនៃលោហធាតុដោយយកភ្នំមន្ទរមកធ្វើជាប្រដាប់កូរ ដើម្បីយក ទឹកអម្រឹត ហើយនៅផែ្នកក្បាលគេឃើញមានពពួកយក្សចំនួន៩២នាក់ និងផែ្នកកន្ទុយគឺមាន ទេវតាចំនួន ៨អង្គ កំពុងកាន់កន្ទុយនាគយ៉ាងណែននៅនឹងដៃ ដើម្បីទាញបង្វិល ភ្នំនេះ ឲ្យកើតជា ភោគផល។ ដោយសារនាគមានសារសំខាន់បែបនេះ ទើបគេសងេ្កតឃើញស្ថាបត្យករយើងឆ្លាក់ នៅតាម ខ្លោងទ្វារ ផែ្តរ ស៊ុម ហោងជាង និងតាមផ្លូវចូលវត្តអារាមនិងប្រាសាទយ៉ាងច្រើនតាំងពី សម័យបុរាណ រហូតដល់សព្វថៃ្ង។
ចំណែកឯក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថៃ្ងការកសាងស្ពានឆ្លងកាត់ព្រែក ស្ទឹង ទនេ្ល ដើម្បីតភ្ជាប់ប្រព័ន្ធ គមនាគមន៍ និងជាទ្វារទឹកដ៏សំខាន់សំរាប់ការងារកសិកម្មទៀតផង ហើយស្ពានទាំងនោះបន្ទាប់ពីកសាងរួច គេតែងរចនារូបនាគលំអផងដែរ។ សំណង់ស្ពាននាគនៅខ្លោងទ្វារអង្គរធំ នេះបាន ឆ្លុះបញ្ចាំង ពីជំនឿសាសនារបស់សង្គមខែ្មរយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ចំពោះទឹកអម្រឹតដែលជាវត្ថុស័ក្តិសិទ្ធិអាចជួយឲ្យមនុស្សរួចផុតពីជំងឺបៀតបៀនឧបទ្រព្យចង្រៃ មានសិរី សួស្តី ជាពិសេស មានជីវិតអមតៈ ទៀតផង លើសពីនេះទៀតសំណង់ស្ពាននេះ ក៏មិនខុសបែ្លកពីស្ពាន នានាដែរ គឺបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការរីកចំរើន នៃប្រព័ន្ធគមនាគមន៍ទ្វារទឹកដែលជាប្រភព នៃការងារកសិកម្ម និងទំនៀមទំលាប់ប្រពៃណីរបស់ជាតិសាសន៍ខែ្មរដែលនិយមឆ្លាក់រូបនាគនៅតាមវត្តអារាម សំណង់ប្រាសាទ និង ទីសាធារណៈនានា។
Bakong Temple
ប្រាសាទ បាគង
ឈ្មោះ ៖ ប្រាសាទបាគង
អ្នកកសាង ៖ ព្រះបាទឥន្រ្ទវរ្ម័នទី១
កាលបរិច្ឆេទកសាង ៖ ៨៨១
ប្រាសាទបាគង ស្ថិតនៅខាងត្បូងបំផុតក្នុងចំណោម ប្រាសាទរលួសដែល ព្រះបាទឥន្រ្ទវរ្ម័នទី១ បានកសាងនៅ ឆ្នាំ៨៨១ នៃគ្រិស្តសករាជ ។ ប្រាសាទនេះ មានទ្រង់ទ្រាយ ខ្ពស់សង់ពីលើខឿន ៣ជាន់ សម្រាប់តម្កល់លិង្គទេវរាជ ឈ្មោះ "ឥន្រេ្ទស្វរ" ដែលផ្តល់តមៃ្លទៅលើលទ្ធិបុគ្គលនិយម ដែលជាមែកធាងមួយនៃលទ្ធិទេវរាជ។ ប្រាសាទនេះមាន កំពែងខាងក្រៅធ្វើអំពី ថ្មបាយកៀ្រម មួយចំណែកកប់បាត់ទៅ ក្នុងព្រៃមួយចំណែកទៀតបាក់បែក ខូចអស់ដែលមានបណ្តោយ ៨៥០ម៉ែត្រ ទទឹង ៥០ម៉ែត្រ ដោយមាន សិន្ធុព័ទ្ធជុំវិញទទឹង ៦០ម៉ែត្រ ប៉ុនែ្តទឹកស្រះ រីងខះអស់ នៅសល់តែ ទិសខាងកើតទេ មានប្រាសាទតូចៗព័ទ្ធជុំវិញ ប្រាសាទធំសង់ពីថ្មប្រផេះ ប្រកបដោយ ក្បូរច្បាច់រចនារស់រវើក ។
ប្រាសាទកណ្តាលមានលក្ខណៈជាភ្នំមាន ៥ថ្នាក់ដោយមាន ជណ្តើរឡើង ទៅលើគ្រប់ទិសទាំង ៤តែជញ្ជាំងទិសខាងកើតនៅ ល្អជាងគេ នៅហោជាងទ្វារខាងកើត មានរូបចម្លាក់យក្ស ក្រុងរាពណ៍ឬ ឥន្ទជិត ថែ្លងសរកើតជាចំណងនាគបាស ទៅរុំព័ទ្ធព្រះលក្ស៍ ដែលមាន ទ័ពស្វា ចោមរោមជាបរិវា ។ នៅតាមថ្នាក់នីមួយៗ សុទ្ធតែមាន ចម្លាក់រឿងដកស្រង់ ចេញពី ព្រហ្មញ្ញសាសនា តែគួរឲ្យស្តាយរូបចម្លាក់ទាំងនោះរលុបស្ទើរអស់ទៅហើយ ដោយទ្រាំទ្រនឹង ធាតុអាកាសក្តៅត្រជាក់ភ្លៀងខ្យល់ ជាង១ពាន់ឆ្នាំ ។
យោងតាមឯកសារ ប្រវត្តិសាស្រ្តខែ្មរ បញ្ជាក់ថា បន្ទាប់ពីបានឡើងសោយរាជ្យសម្បត្តិនៅ គ,ស ៨៧៧ ព្រះបាទឥន្រ្ទវរ្ម័នទី១ ទ្រង់បានមកគង់នៅរាជធានី ហរិហរាល័យ ឬទីក្រុងរលួស ដែលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ បានត្រួសត្រាយជាដំបូង។ ក្រៅពីការចាត់ការឲ្យជីកបារាយណ៍" ឥន្រ្ទតដាក" នៅខាងជើងរាជធានីដែលមានបណ្តោយ ៣០០០ម៉ែត្រ ទទឹង ៨០០ម៉ែត្រ ដែលសព្វថៃ្ង គោកអស់ ក្លាយទៅជាវាលស្រែ នោះព្រះបាទឥន្រ្ទវរ្ម័នទី១ ទ្រង់បានកសាង ប្រាសាទបាគង ដែលជា ប្រាសាទភ្នំទី១ ធ្វើអំពីថ្មភក់ទុកជាគោលចារឹករបស់រាជធានីនិងដើម្បី ជានិមិត្តរូប នៃព្រះរាជអំណាចរបស់ ព្រះអង្គ ដែលលាតសន្ធឹងដល់តំបន់ពាយ័ព្យរហូតដល់សមុទ្រ ។
ពេលឡើងទៅទស្សនា ដល់ចំណុចខ្ពស់បំផុត នៃប្រាសាទបាគង អ្នកទេសចរ គ្រប់រូប ទទួលអារម្មណ៍ ដូចកំពុងរស់នៅក្នុងវិមានទិព្វ នាឋានត្រៃត្រឹង្សទេវលោកយ៉ាងនោះដែរ ព្រោះតែបេតិកភណ្ឌជាតិមួយនេះ មានអាយុកាលមុនប្រាសាទអង្គរវត្ត ទៅទៀត។
Krol Ko Temple
Krol Ko Temple
Krol Ko Temple is located on the large circuit, at the end of a small road on the left while going from Neak Pean to Ta Som.
It was constructed in late 12th century by King Jayavarman VII during 1181 – 1218.
In a very calm place and very little visited this temple whose name means the cattle shed or the park to cow, was to be the spiritual reference mark of the neighbouring stockbreeders. Some sculptures are in good condition, and it is interesting to also look at the stones on the ground.
One stops here, the time of a photograph and of a small meditation and the visit continues.
Chau Say Tevoda Temple
Chau Say Tevoda Temple
Chau Say Tevoda Temple is located on the small circuit, on the right side while leaving Angkor Thom by Victory Gate, opposite Thomanom.
Chau Say Tevoda is currently very interesting to be able to observe the enormous work that requires: the method used, the anastylose, consists in dismounting the monument item by item then to rebuild it by reconstituting the missing elements.
This very hard method applies perfectly to the Khmer monuments and makes it possible to return to them an aspect nearest possible to that of origin contrary to the methods of restorations traditional. The restoration is illustrated and commented in a small building located near the temple, it is a unique opportunity to understand the vastness of work in progress or to come on the site of Angkor.
Banteay Samre Temple
Banteay Samre Temple
Banteay Samre Temple is located outside of the large circuit, one finds Banteay Samre three kilometers in the East of East Mebon.
Banteay Samre is associated with a tasty legend which connects three temples: Eastern Mebon, Pre Rup and Banteay Srey, the legend of the king to soft cucumbers.
Samres were large warriors, supposed to be mercenaries, shaven, tattooed and very impressive. It is said that the inhabitants of the village of Pradak, located beside this temple, are their downward. One of them, a gardener had inherited a divine soft cucumber seed that the king adored at the point to have condemned to died any person who would enter the cucumber field to steal them. By greediness, it penetrated during the night in the field and was killed by the gardener. Not having a descent, one called upon “the elephant of the victory” of Mebon Oriental to appoint the future king, and it appointed the gardener.
The late king was buried in Pre Rup, but its subjects refused to recognize the gardener for king and this one went to be locked up in Banteay Samre to protect himself. Enormous work of anastylose made possible to emphasize a splendid unit and well preserved. The visit of Banteay Samre is to be combined with that of Banteay Srey.
Temple Detail :
The Banteay Samre temple with the Angkor Wat style which has feature in the central hall which places the tower of conical condition on top, has the unique atmosphere like the fortress. As for the cause of that the high peripheral wall and, there is constitution inside the inside perimeter kind of wall where quite the central hall stands in the bath pond. The temple is surrounded in the wall where the laterite is high, the corridor and the hall, two scripture houses are crowded in the space where the inside of that is narrow relatively.
As for the construct density with other things it is something which is not felt excessively. The stylobate section was a height, in order to be able to stretch the water inside. The lattice window of the corridor condition is good, also shape is beautiful. The temple itself is small relatively, but it has the long going/participating road on east west. As for the length on east going road 200 meters, on west going road 350 meters. As for the east going road being similar to the Angkor Wat west going road, the style which lays the sandstone on the stylobate of the laterite.
Banteay Prei Nokor Temple
Banteay Prei Nokor Temple
Banteay Prei Nokor is located in Kompong Cham province.
Banteay Prei Nokor it makes first capital of Jayavarman II which is categorized to the Cham vicinity. As for plane surface in square as for the size one side 2.5 kilometer.
Lap as for the wall with the earth base, as for height 5 – 7 meters, as for width they are 15 – 20 meters. In the figure the left the ring moat which is 100 meters in width is drawn, but the ring moat is present existence really and high how is a different opinion.
Banteay Prei Temple
Banteay Prei Temple
Banteay Prei is located on the large circuit, the left between Preah Khan and Neak Pean, on the same small road and immediately after Prasat Prei.
Banteay Prei, the “fortress of the forest”, is a small temple of Bayon style which presents an air of family with Ta Prohm but in much smaller and especially much less visited. Few tourists do not venture to make this small tour what makes of it a very calm and resting place.
The corridor the central hall remains, also the mark of the ring moat is recognized. The large wood stimulates inside the corridor and stands.
Ak Yum Temple
Ak Yum Temple
Ak Yum Temple is located in the south of western baray, approximately a kilometre before the western end.
Ak Yum is the earliest known temple mountain architectural design. Inscriptions indicate that a temple dedicated to the Hindu. It is located in the southern of western baray. Ak Yum is regarded as the oldest Angkor ruin in the area. During the construction of the West Baray, which is located immediately to the north of it, parts of Ak Yum was built over. It is not certain which Khmer king built this monument. Ak Yum were re-used during the reign of Jayavarman I. Similarly, the ruins as visible today was built over the original structure.
This temple, a little to away of the major monuments of Angkor is not of great interest for a tourist but is archaeologically very important. Inscriptions indicate the first construction to this temple in 609, which makes of him the oldest pre-Angkorian vestige found at this date. It was located on the road of first Angkor , and was partially buried during the construction of Phnom Bakheng, then definitively buried at the beginning of the XII° century during the installation of the dams of Baray.
This temple is also the first prototype of mountain temple, concept largely included thereafter in the various Angkorian constructions. Because of its stranding, the release of Ak Yum was a considerable work, it was even necessary to dynamite part of the dam to discover it completely.
Angkor Wat Temple
Angkor Wat Temple - Angkor Touch
អង្គរវត្តរួមផ្សំនូវគ្រោងការគ្រឹះពីរនៃស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ: ប្រាសាទភ្នំ និងប្រាសាទ ដែលមានថែវ ចុងក្រោយគេ ដោយផ្អែកលើស្ថាបត្យកម្មទ្រាវិដដើមដំបូង រួមមានលក្ខណៈពិសេសដូចជាជគតិ។ ប្រាសាទត្រូវបានរចនាដើម្បីតំណាងភ្នំព្រះសុមេរុ លំនៅនៃពួកទេវៈក្នុងទេវកថាព្រហ្មញ្ញ: ក្នុងកសិណ រឺគូទឹកព័ទ្ធជុំ វិញប្រហែលជា ១៦គ.ម ចំណែកកសិណពិតប្រាកដរបស់ប្រាសាទ មានបណ្តោយ ប្រវែង១៥០០ម x ទទឹង១៣០០ម លើ២០០ម ផ្លូវធំដើរចូល ពីទិសខាងលិច ទៅដល់ ប្រាសាទកណ្តាល មានប្រវែង២៥០ម ឯកំពូលកណ្ដាលខ្ពស់ធំជាងគេបំផុតរបស់នគរវត្ដ មានកម្ពស់ ៦៥ម និងជញ្ជាំងខាងក្រៅ៣,៦ សហាតិមាត្រ (២,២ ម៉ៃ.)វែងគឺជាថែវមានបីជ្រុង ដែលថែវ នីមួយៗ ឡើងខ្ពស់ទៅថែវដែលជាប់គ្នា។ នៅចំកណ្ដាលនៃប្រាសាទបញ្ឈរនូវជួរចតុរង្គនៃប៉ម។ មិនដូចប្រាសាទ នៅអង្គរភាគច្រើនទេ អង្គរវត្តបែរមុខទៅទិសខាងលិច ពួកអ្នកប្រាជ្ញ វែកញែក ថាជាចំណុចសំខាន់ នៃប្រាសាទនេះ។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានគេ កោតសរសើរ ដោយសារ ភាពសម្បើម និងរុងរឿងនៃស្ថាបត្យកម្មនេះ ចម្លាក់លៀនលឹមៗដែលលាតសន្ធឹង និងដោយសារពពួកទេវតាដែលតាក់តែងលើជញ្ជាំងប្រាសាទ។
ស្ថាបត្យកម្ម
ប្រាសាទអង្គរមានកម្ពស់ ៦៥ម៉ែត្រ មានក្រឡាផ្ទៃប្រហែល ២០០ហិចតា រាងចតុកោណ ដែលកំណត់ដោយកំពែងព័ទ្ធជុំវិញ និង គូទឹក ដែលមានទទឹង ២០០ម៉ែត្រ។ បរិវេណនៃកំពែង គឺមានប្រវែងប្រហែល ៥,៥គ.ម។ ផ្លូវចូលធ្វើអំពីថ្មភក់មានប្រវែងបណ្តោយ ២៥០ម៉ែត្រ និងទទឹង ១២ម៉ែត្រ។ ដោយសារតែទំហំដ៏ធំ និងស្ថាបត្យកម្មដ៏អស្ចារ្យនេះ មានមនុស្សមួយចំនួនគិតថា ប្រាសាទអង្គរវត្តមិនមែនជាស្នាដៃរបស់មនុស្សទេ គឺជាស្នាដៃរបស់អាទិទេព។ នៅខាងមុខ ផ្លូវចូល មានតោថ្មធំៗ ឈរយាមនៅអមសងខាងផ្លូវ។ នៅខាងចុងនៃផ្លូវចូលនោះ មានគោបុរៈប្រាង្គបី ដែលមានកម្ពស់ខុសគ្នា ហើយប្រាង្គផ្នែកខាងលើត្រូវបានដួលរលំហើយ។ នៅគោបុរៈនោះ មានថែវដែលមានកំពូលជាវូត។ បន្ទាប់ពី គោបុរៈ មកគឺមានផ្លូវមួយ ដែលមាន ប្រវែងបណ្តោយ ៣៥០ម៉ែត្រ និង ទទឹង ៩ម៉ែត្រ ធ្វើពីថ្មភក់ និង បង្កាន់ដៃនាគនៅអមសងខាង។
ចម្លាក់ថែវនៅលើជញ្ជាំងប្រាសាទអង្គរវត្ត
ចម្លាក់ថែវដែលព័ទ្ធជុំវិញប្រាសាទអង្គរវត្តនៅ ជាន់ទី១ ជាចម្លាក់លើថ្មភក់មានទំហំ ១,២០០ម៉ែត្រការេ។ ចម្លាក់នោះចែកជា ៨ផ្ទាំង និង ២ ផ្ទាំង នៅពន្លាជ្រុងនៃ ថែវខាងលិច។ សាច់រឿង នៃចម្លាក់នោះចាប់ផ្តើមតាម ជួរដេក តាមជញ្ជាំងពីធ្វេងទៅស្តាំ។ នៅកន្លែងខ្លះ មានព្រំផងដែរ។ សាច់រឿងនោះត្រូវបានរៀបចំតាមរបៀប គឺដាច់ពីគ្នា ឬស្ថិតនៅពី លើគ្នា។ ចម្លាក់នេះត្រូវមើលពីធ្វេងទៅស្តាំ។ អ្នកទស្សនាគួរដើរមើលដោយចូលតាមច្រកកណ្តាលខាងលិច រួចបត់ស្តាំ និង ដើរជុំវិញ។ ចម្លាក់ទាំងនោះរួមមាន៖
- (១) ថែវខាងលិច(ត្បូង) : បង្ហាញពីចម្បាំងរបស់គូរុសាត្រា (មហាភារតៈ) ។
- (២) ពន្លាជ្រុង(និរតី) : បង្ហាញពី ឆាកនៃរឿងរាមកេរិ៍្ត ។
- (៣) ថែវខាងត្បូង(លិច) : បង្ហាញពីព្យុហយាត្រារបស់ព្រះបាទសូរ្យវ័រ្មនទី២ ។
- (៤) ថែវខាងត្បូង(កើត) : បង្ហាញពីរឿងឋានសួគ៌ និង ឋាននរក ។
- (៥) ថែវខាងកើត(ត្បូង) : បង្ហាញពីរឿងកូរសមុទ្រទឹកដោះ ។
- (៦) ថែវខាងកើត(ជិតផ្លូវចូល) : ជាសិលាចារិក ។
- (៧) ថែវខាងកើត(ជើង) : បង្ហាញពីជ័យជំនះរបស់ព្រះវិស្ណុ លើពួកអសុរៈ ។
- (៨) ថែវខាងជើង(កើត) : បង្ហាញពីជ័យជំនះរបស់ក្រឹស្ណៈ និង បាណ្ឍៈ ។
- (៩) ថែវខាងជើង(លិច) : បង្ហាញពីចម្បាំងរវាងទេវតា និងពួកអសុរៈ ។
- (១០) ពន្លាជ្រុង(ពាយព្យ) : បង្ហាញពីឆាកនៃរឿងរាមកេរិ៍្ត ។
- (១១) ថែវខាងលិច(ជើង) : បង្ហាញពីចម្បាំងនៅក្រុងលង្កា(រឿងរាមកេរិ៍្ត) ។
Angkor Wat is located about 7 kilometers north of Siem Reap provincial town along Komai or Charles De Gaul Road. The temple was built in the early 12th century during the reign of King Suryavarman II2 (AD 1113-1150) is unrivaled in its beauty and state of preservation.
It is an expression of Khmer art at its highest point of development. Some believed Angkor Wat was designed by Divakaraandita, the chief adviser and minister of the king, dedicating to Vishnu Brahmanism. The Khmers attribute the building of Angkor Wat to the divine architect Visvakarman. There has been considerable debate amongst scholars as to whether Angkor Wat was built as a temple or a tomb. Angkor Wat is a replica of the universe in stone and represents an earthly model of the monument symbolizing the mythical Mount Meru, situated at the peaks of Meru, the outer wall to the mountains at the edge of the world, and the surrounding moat in the oceans beyond. Originally, the temple was called Prasat Paramavishnuloka.
However, the evolution of the name Angkor Wat can be drawn by history. The first proof existed in the 16th century, when the temple become a well-known Buddhist place. According to a 16th century inscription, its name was Preah Mohanokor Indrabrat Preah Visnuloka. In a 17th inscription , it was called Indrabratnokor Sreisodhara Vishnuloka3. Angkor Wat was a simple name to refer to this holy place. Khmer people, especially those living in and around Siem Reap, often refer to Angkor Toch. However, European authors decided on a common name, Angkor Wat. Nevertheless, its original name has not been forgotten and is known by many people.
Angkor Wat covers a rectangular area of about 200 hectares defined by a laterite rampart which is surrounded by a moat that is 200 meters wide. The perimeter of the rampart measures 5,5 kilometers. The moat is crossed by a huge causeway built of sandstone blocks 250 meters high. With its massive built by the gods rather than by man. The temple begins with a sandstone terrace in the shape of a across. Giant stone lions on each side of the terrace guard the monument. End of the causeways at the gopura4 with trees towers of varying heights, of which much of the upper sections have collapsed. A long, covered gallery with square columns and a vaulted roof extends along the moat to the left and right of the gopura. The causeway leads to the cruciform gopura or entry towers.
The gateways at ground level in each end of the gallery probably served as passages for elephants, horses, and carts, whereas the other entrances are accessed by step and lead onto the central promenade. From the entrance turn right and walk along the columned gallery to the end, where the quality of the carving and intricacy of decoration on the false door is of exceptional beauty.
Banteay Kdei Temple
Banteay Kdei Temple
A moat enclosed the temple another rampart which is 700 by 500 meters is made of laterite ad has four gopuras in the Bayon style, each with four faces looking in the cardinal directions, and garudas placed at the corner of each gopura, a favorite design of King Jayavarman VII. These gopuras are of the same style as those at Ta Prohm.
Research conducted by the University of Sofia has indicated that this temple was built on another older temple, a evidenced by a foundation base found under Banteay Kdey temple. Archeology believe the foundation may be related to Kod village during the reign of King Jayavarman II.
East Mebon Temple
East Mebon Temple
The only access was by boat to one of the four landing platforms, situated at the mid-points on each of the four sides of the temple. The decoration on the lintels of the temple is superior in quality of workmanship and composition to that of Pre Rup. The motifs on the false doors, with small mythical figures frolic king amongst foliage, are particularly fine.
West Mebon Temple
West Mebon temple is located in the middle of West Baray on an island about 11 kilometers northwest of Siem Reap. The temple was built in the second half of the 11th century by King Suryavarman I, dedicating to Vishnu Brahmanism. It was originally surrounded by a square rampart with three square, sandstone gopuras and a sanctuary on one level crowned with a lotus.
Most towers have collapsed, but the three on the east side are reasonably intact. A sandstone platform at the center is linked to a causeway of laterite and sandstone that leads to the east dyke. The side of the towers are carved with lively animals set in small squares, a type of decoration found also at the Baphuon.
Bapuon Temple
ប្រាសាទ បាពួន
ប្រាសាទបាពូន មានទីតាំងស្ថិតនៅផ្លូវចូលទៅកាន់ទ្វារដីឆ្នាំង ស្ថិតនៅបន្ទាប់ពីប្រាសាទបាយ័ន និងក្បែរព្រលានជល់ដំរី។ ប្រាសាទនេះកសាងឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី១១ រវាងឆ្នាំ១០៦០ ដោយព្រះបាទឧទ័យទិត្យវរ្ម័នទី២ (១០៥០-១០៦៦) ដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយដល់ព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទនេះមានចម្លាក់ខុសពីប្រាសាទផ្សេងៗទៀត គឺឆ្លាក់នៅលើថ្មតូចៗ ស្រដៀងនឹងឥដ្ឋ។ ចម្លាក់នេះនៅសេសសល់តិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ ប្រាសាទភ្នំនេះមានរាង ដូចសាជី មានប្រាំថ្នាក់ សំណង់ធ្វើ ពីថ្មភក់ថ្មបាយក្រៀម និងឈើមានគោបុរៈ នៅទាំងបួនទិស ព្រមទាំង មានរូបចម្លាក់ក្បាច់រចនា ល្អឆើតទាក់ទងទៅនឹងរឿងរាមកេរ្តិ៍ខ្មែរ និងមានក្បាច់ចម្លាក់ផ្សេងៗ ទៀតទាក់ទងទៅនឹងល្បែងកីឡា និងរូបព្រះពុទ្ធ ចូលព្រះនិពា្វន ដែលគេទើប កសាងនាសម័យលង្វែក។
ប្រាសាទនេះជាប្រភេទប្រាសាទភ្នំតំណាងអោយភ្នំព្រះសុមេរុ មានកំពែងប្រវែង ៤២៥ X ១២៤ ម៉ែត្រព័ទ្ធជុំវិញ។ លក្ខណៈពិសេសមួយទៀតនៃប្រាសាទនេះ គឺផ្លូវចូលប្រវែង ២០០ម៉ែត្រ នៅទិសខាងកើត មានលក្ខណៈជាស្ពានទ្រដោយសសរមូលបីជួរ។ នៅជាន់ទីមួយ ទីពីរ ទីបី នៃប្រាសាទមានថែវធ្វើពីថ្មភក់។
ប្រាសាទបាភួនមានឈ្មោះដើមហៅថា ត្រីភូវនចូនាមណី ដែលក្រោយមក ឈ្មោះនេះ នៅសល់តែភូវន តែប៉ុណ្ណោះ ហោយពាក្យថា ភូវន ក្លាយជាភូនវិញ។ ពាក្យត្រីភូវន មានន័យថា អ្នកដែលគ្រប់គ្រងលើភពទាំងបី។ ចំនែកពាក្យដែលក្លាយទៅជាពួន គឺមានន័យថាលាក់បំបាំងកាយ ដែលប្រាស់ចាក់ពីឈ្មោះដើមដែលមានន័យគ្រប់គ្រាន់។
Baphuon temple, originally called Treiphuveakchonamony and later was known as Phounvan and then Phuon. The word Treiphuovan means someone who Puon in English means to hide, is west of the road to the Dei Chhnang Gate and near the Bayon temple.
The temple was built in the 11th century, around 1060, by King Udayadatiyavarman II (AD 1050-1066), dedicating to Brahmanism. The highlight of the temple is a bas-reliefs, which differ fro most others as they are vignettes carve in small stone square set one above the other on the temple walls, similar to tiling Unfortunately few of these are visible because of the poor states of the temple.
Baphuon is a single temple-mountain sanctuaries situated on a high bas symbolizing Mount Meru. A rectangular sandstone wall measuring 425 by 125 meter encloses the temple. A special feature is the 200 meters long elevated eastern approach supported by three rows of short. Round columns forming a bridge to the main temple.
Originally, a central tower shrine with four porches crowned the peak, but it collapsed long ago. The first, second and third levels are surrounded by concentric sandstone.
Srah Srang
Srah Srang
The platform is of cruciform shape with naga balustrades flanked by two lions. At the front there is an enormous garudas riding a three-headed naga. At the this mythical creature comprising a three-headed naga, the lower portion of a garuda and a stylized tail decorated with small naga heads. The body of the naga rests on a dais by mythical monsters.
Baksei Cham Krong Temple
Baksei Cham Krong
Inscriptions on the door reveal the date of the temple and mention a golden image of Shiva and the mythical founder of the Khmer civilization. The temple is a simple plan with a single tower on top of a square, four tiered laterite platform. Three levels of the base are undecorated, but the top platform has horizontal molding around it that sets off the sanctuary. A square central brick tower stands on a sandstone base shape like a cone.
It has door opening to the east with three false doors on the other sides, which are in remarkably good condition. Most of the lintels are in poor condition, but, on the east, Indra riding a three-headed elephant is still recognizable and is finely carved. The interior of the tower has a sunken floor and a corbelled vault.
Angkor Thom Temple
Angkor Thom Temple
Angkor Thom, the last capital Angkor Period (AD 802-1432) until the 15th century, was indeed a Great City as it named implies, and it served as a religious and administrative center of the vast and powerful Khmer Empire. The capital of Jayavarman VII16 (AD 1181-1220), Angkor Thom is a microcosm of the universe divided into four parts by the main axes. Bayon temples as the symbolic link between and earth. The wall enclosing the city Angkor Thom represents the stone wall around the universe and the mountain ranges around Meru. The surrounding moat suggests the cosmic ocean. This symbolism is reinforced by the presence of god Indra on his mount, the three-headed elephant.
Angkor Thom is enclosed by an 8-meters-high laterite rampart that is laid on a square grid of 3 kilometers long on each side. A moat with a width of 100 meters surrounds the outer wall. The city is accessed along five great causeways, one in each cardinal direction Death Gate (east), Dei Chhnang17 Gate (south) plus an additional Victory Gate on the east aligned with the Terraces of the Elephants and the Leper King. A tall gopura distinguished by a superstructure of four faces bisects the wall in the center of each side. Four small temple, all called Chhrung19 temple, stand at each corner of the wall around the city of Angkor Thom. Made of sandstone and designed in a cross plan, the temple built by King Jayavarman VII to worship Bodhisattva Avalokiteshvara 20, an inscription tells about its construction.
The stone causeways across the broad moat surrounding Angkor Thom with their unique gopuras, are one of the great sights at Angkor, never ceasing to fill visitors with wonder. The causeways leading to the gopura are flanked by a row of 54 stone figures on each side gods on the left and demons on the right to make a total of 108 mythical beings guarding each of the five approaches to the city of Angkor Thom. The demons have a grimacing expression and wear a military headdress, whereas the gods look serene with their demons hold the scaly body of a naga on their knees. This composition defines the full length of the causeway. At the beginning of the causeway, the naga spreads its nine heads in the shape of a fan.
The five sandstone gopuras rise 23 meters to the sky and is crowned with our heads, one facing each cardinal direction. At the base of each gate are finely modeled elephants with three heads. Their trunks are plucking lotus lowers, in theory out of the moat. The god Indra sites at the center of thunderbolt in his lower left hand. Stand in the center of the mains of wooden crossbeams are still visible in some of the gopuras. Beneath the crossbeams are visitor can see the corbelled arch, a hallmark of Khmer architecture.
The Roluos Group
Roluos Temple Group
 |
| Bakong Temple as one of Roluos group |
The lay-out of Prah Ko consists of four enclosing walls from which only parts of the inner two and the entrance tower remain. The six towers of the central sanctuary are built from brick with sandstone lintels and balusters. The towers were originally covered with a light-coloured plaster of which little remains today. The lintels (the large stones above the doors) are beautifully carved.
In 1997 restoration of Prah Ko was undertaken. This will probably last until 1999. A little north of Prah Ko and the Bakong you can find the small temple of Lolei. (picture above right and below) It consists of four towers in a declining state. As the brick is relatively soft plants flourish on them. Still a miracle that they stand after a thousand years of wind and weather.
The temple originally was an island in the middle of a baray (water basin) some 3800 by 800 metres, now dry.
Boeung Mealea Temple
Boeung Mealea Temple
The temple was built during the reign of King Suryavarman II in the early 12th century. Smaller in size than Angkor Wat, the king's main monument, Beng Mealea nonetheless ranks among the Khmer empire's larger temples. Its primary material is sandstone. Surrounded by moats, it is oriented toward the east but has entranceways from the other three cardinal directions. The basic layout is three enclosing galleries around a central sanctuary. Structures known as libraries lie to the right and left of the avenue that leads in from the east. There is extensive carving of scenes from Hindu mythology, including the Churning of the Sea of Milk and Vishnu being borne by the bird god Garuda. Causeways have long balustrades formed by bodies of the seven-headed Naga serpent.
Banteay Chhmar Temple
Banteay Chhmar Temple
Banteay Chhmar dates from the late 12th to the early 13th century and it means Narrow Fortress. It is thought to have been built by Jayarvarman II. It was later rebuilt by Jayarvarman VII as a funerary temple for his sons and four generals who had been killed in a battle repelling a Cham invasion in 1177. Like Preah Khan, Angkor Wat and Angkor Thom, Banteay Chhmar originally enclosed a city with the temple at the heart. No traces of the city that surrounded the temple remain. The temple area covers 2km by 2 and a half km. It contains the main temple complex and a number of other religious structures and a baray to its east. A mote filled with water and a huge wall inside of that encloses the center of the temple. This mote is still used to present day by locals for fishing and daily chores. A bustling small market and village bounds the east and south east and perhaps there has been continuous habitation there since the founding of the temple.
Inside the mote, a stone rest house and chapel can be seen. The highlight of Banteay Chhmar is the bas-reliefs, which are comparable with the Bayon. They depict battle against the Chams, religious scenes and a host of daily activities. In parts, the outer wall has collapsed. On the west side a spectacular multi-armed Lekesvara can be seen. The temples central complex is a jumble of towers, galleries, vegetation and fallen stones. Beautiful carvings can be seen throughout.
Sambor Preikuk Temple
Sambor Preikuk Temple
Then, only short words ‘Kampong Thom’. During the French colony in Cambodia, the French ruled and divided Cambodian territory into provinces, and named them according the spoken words of the people called ‘Kampong Thom Province’ until now.
Kampong Thom is a province located at the central point of the Kingdom of Cambodia. The province has a total land area of 15,061km2 divided into 8 districts, 81 communes and 737 Villages. The total population is 576,805 people (110,334 families, women approximate 51%). The province has road network which links from Phnom Penh to Siem Reap on National Road 6, and separates to Preah Vihea province National Road 64 in a distance of 126 km.
Kampong Thom is also a province-rich in tourism potentials to attract national and international tourists such as the exotic lakes, rivers, forests, mountain and more than 200 ancient temples.
History of Sambor Prei Kuk:
The ancient city where monuments of Sambo Prei Kuk are found today was identified as ISANAPURA, the capital of Chenla in 7th century. Chenla was a former vassal of the Funan kingdom that was one of the first state in Southeast Asia, but it gradually gained its power and eventually King Citrasena Mahendravarman of Funan in the early 7th century.
Main archaeological features in these groups of monuments are said to have been founded by king ISANAVARMAN I, the son of king Citrasena. Many decorative details in Khmer architecture and sculpture are classified as Sambor style: the name was derived from these monuments dated in the first half of the 7th century. Henceforth this kingdom was the leading state and comprised the whole of Cambodia proper. Furthermore, several successions of kings’ reign might have maintained these monuments as their capital city. The century following the death of JAYAVARMAN I who is the last known king of this kingdom in the second half of the 7th century is a dark period in the history of Chenla.
According to a Chinese accounts, in the 8th century, the country of Chenla was divided into land and water Chenlas. The obscurity prevails and this monument might be neglected thereafter. The history.
However, is traced again with the accession of JAYAVARMAN II, who founded a new polity that is now referred as Angkor in the beginning of 9th century. Decorative details of Prasat Tao (Central Group) are similar to the style of the remains belong to the period of the king JAYAVARMAN II, Particularly, characteristic lion statues resembles the statues found in Phnom Penh.
From these reasons this architectural complex is said to be constructed in this period. From above historical perspective, this group of monuments is extremely significant not only for Cambodia but also for the entire area of Southeast Asia, for they are the only remaining sound architectural constructions that exemplify the architecture and sculpture of the early period in sizable quantity.
Sambor Prei Kuk Group:
Sambor Prei Kuk cluttering sanctuaries were located in Sambor Village, Kampong Cheuteal Commune, Prasat Sambor District, Kampong Thom Province. King Mahendravarman had reigned form 607 to 616, was a son of a king Sambor Prei Kuk style characterized the real khmer telent. After right received influence and developed her own arts sufficient to the modern development. Arts and civilization of Angkor was the great achievement in Southeast Asia. The well-known city was called Isanapura is presently located at Sambor Prei Kuk, Kampong Thom Province. Sambor Prei Kuk is 25km north of Provincial Town of Kampong Thom. By observation, there are 52 small and big sanctuaries are in fairly good condition, the other 52 sanctuaries were fallen down and buried into the ground, and then became small hills. The sanctuaries were built of brick and limestone with the decoration of bas-relief on the scenery walls. The foundation of sanctuary was made of laterite, false door, diamond column and the sculptures were made of sandstone.
Prasat Sambor Group (Northern Sanctuaries):
Northern sanctuary group comprised 11 sanctuaries separated from each other with the one at the middle, and had two-wall rampart. The sanctuaries were built of brick and limestone and carve in the beautifully real khmer style. These achievements certified the real khmer talent, after received the influence from India. Khmer had prepared her country and developed arts by herself. The every great development was in Angkor civilization period. The sanctuary was built on a rectangular hill (24m 21m or 25,200 square meters or 2.52 hectares).
The sanctuary comprised 14 temples (only 8 remains), and were surrounded by two-wall rampart. These temples were constructed in various plans-square and octagonal shapes. The top of the temple was carved in lotus petals of sandstone, but some parts were cracked down and buried into the ground and the pile of bricks.
Lion Temple Group:
Lion temple group comprise 18 temples with two ramparts closed to the pond. The reasons why the people called Lion Temple because on the tops of all stairs from the four directions, there were sitting lions with forelegs standing up, hind-legs humbling down, its head rose up and its mouse opened to the sanctuary.
The rampart outside made of laterite, had 328-meter length, 310-meter width and 101,650-square-meter surface.
This rampart had Gopura in two-direction (East and West) entrances that are connected by the other laterite ramparts. In between rampart 2 and 1, at the Northeastern side near the rampart 1, there was a rectangular pond (42.10m x 34.20m). The bottom of the pond spread by laterite and surrounded by the stepped stairs. The small stairs of the Southern side are made of sandstone.
Now the pond is empty during the dry season. When we enter from the Eastern Gopura on either side of the road, we see two sanctuary hills were built on high terrace with the tracks of the round column made of laterite lining up in 0.40m height.
Prasat Yeai Poeun Group:
Prasat Yeai Poeun Group comprised a total of 22 sanctuaries (5 have octagonal shapes) with two wall rampart, and was built of brick, masonry, laterite and sandstone in rectangular from in 7th century (600-635) during the reign of Isanavarman I to dedicated to Shiva. They were built on a hill with Gopura from the eastern and western entrances joining to an outside laterite rampart. The inner rampart reached by gateways from the four directions and joined to the brick rampart carved in various clustering figures.
Along the sanctuary contained the eastern and western Gopura joined to the laterite rampart (304m x 274m or 83,296 square-meter surface). Gopura contained framed door with diamond columns and a lintel built of sandstone. Eastern Gopura contained a buried large inscription (size: 2.41m x 0,9m x 0,15) inscribed with 17 lines of script. This inscription was brought to be kept in Kampong Thom Museum.
Kroul Romeas Group:
Behind Kroul Romeas Group, there were four more sanctuaries made of brick and built during the reign King Suryavarman 1(end of 11th century). These sanctuaries were built on a rectangular hill, and faced to the East. One of sanctuaries was not completely built yet, it was likely built in later period. The lintel was carved in the form of bow without the modal. At the southeastern side, there were two temples recognized as the original ancient khmer styles.
Subscribe to:
Posts (Atom)